ԱՃԵՄՅԱՆ Վարդան Մկրտչի [2(15).9.1905, Վան – 24.1.1977, Երևան], ռեժիսոր: ՀԽՍՀ (1945), ԽՍՀՄ (1965) ժողովրդական արտիստ: Սոցիալական աշխատանքների հերոս (1975): Ա. Վ. Աճեմյանի հայրը, Ա. Հ. Ասրյանի ամուսինը: Ավարտել է Երևանի գեղարվեստի ուսումնարանը (1924), Մոսկվայի հայկական ստուդիան (1926): 1927-ին կազմակերպել է Թիֆլիսի հայկական դրամատիկ ստուդիան, եղել Լենինականի պետական թատրոնի հիմնադիրներից (1923–46-ին` դերասան, ռեժիսոր, 1931–38-ին` գեղարվեստական ղեկավար), 1939-ից` Երևանի Սունդուկյանի անվ. թատրոնի ռեժիսոր (1953-ից` գլխավոր ռեժիսոր), 1974–50-ին` ԵԵԿԹ գլխավոր ռեժիսոր: 1944-ից դասավանդել է ԵԳԹԻ-ում (պրոֆ.` 1964-ից): Լենինականի թատրոնում Աճեմյանի բեմադրություններից են` Գորկու «Հատակում» (1932), Պարոնյանի «Մեծապատիվ մուրացկաններ» (1934), Շեքսպիրի «Տասներկուերորդ գիշեր» (1944), Ն. Զարյանի «Արա Գեղեցիկ» (1946) ևն: Սունդուկյանի անվ. թատրոնում ստեղծել է բեմարվեստի բազմաթիվ դասական արժեքներ, որոնցից են Վրթ.` Փափազյանի «Ժայռ» (1944), Պարոնյանի «Պաղտասար աղբար» (1954), Սարոյանի «Իմ սիրտը լեռներում է» (1961), Պապայանի «Աշխարհն, այո, շուռ է եկել» (1967) ևն: Բեմադրել է նաև Տիգրանյանի «Դավիթ բեկ» (1966), «Անուշ» (1969, երկուսն էլ` Երևանի օպերայի և բալետի թատրոն), Շիրվանզադեի «Մորգանի խնամին», Չուխաճյանի «Կարինե» (երկուսն էլ` ԵԵԿԹ) և այլ պեսներ: Աճեմյանի բեմադրություններն աչքի են ընկել գեղարվեստական հավաստի ընդհանրացումներով, կերպարների հոգեբանական ճշմարտացի և գեղ. վառ բացահայտումներով: Նա դաստիարակել է դերասանների և ռեժիսորների մի մեծ խումբ:
«Ով ով է: Հայեր» հանրագիտարան, հատոր առաջին, գլխ. խմբ. Հովհ. Այվազյան, հայկական հանրագիտարան հրատ., Երևան, 2007:
Հախվերդյան Լ., Կլասիկան և մեր օրերը. Վարդան Աճեմյանի արվեստը, Ե., 1962:
Ռիզաեվ Ս., Վարդան Աճեմյան, Ե., 1972:
Խալաթյան Լ., Վարդան Աճեմյան, Ե., 1986:
Ալեք Մանուկյան 1,
ԵՊՀ 2-րդ մասնաշենք,
5-րդ հարկ,
Հեռ.` + 37460 71-00-92
Էլ-փոստ` info@armin.am
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են: Կայքի նյութերի մասնակի կամ ամբողջական օգտագործման, մեջբերումների կատարման դեպքում հղումը պարտադիր է` www.armeniaculture.am